Ekonomia Nazionaleko Ministerioaren arabera, Kazakhstango merkataritza-bolumenak inoizko errekorra hautsi zuen 2022an: 134.400 milioi dolar, 2019ko 97.800 milioi dolarreko maila gaindituz.
Kazakhstango merkataritza-bolumenak inoizko mailarik altuena lortu zuen, 134.400 milioi dolarrekoa, 2022an, epidemia aurreko maila gaindituz.
2020an, hainbat arrazoirengatik, Kazakhstango kanpo-merkataritza % 11,5 jaitsi zen.
Petrolioaren eta metalen hazkunde joera agerikoa da 2022ko esportazioetan. Hala ere, adituek diote esportazioak ez direla maximora iritsi. Kazinform-i emandako elkarrizketa batean, Ernar Serik Kazakhstango Ekonomia Institutuko adituak esan zuen lehengaien eta metalen prezioen igoera izan zela iazko hazkundearen arrazoi nagusia.
Inportazioei dagokienez, hazkunde-tasa nahiko motela izan arren, Kazakhstango inportazioek 50.000 milioi dolar gainditu zituzten lehen aldiz, 2013an ezarritako 49.800 milioi dolarreko errekorra hautsiz.
Ernar Serikek 2022ko inportazioen hazkundea lotu zuen lehengaien prezioen igoeraren, epidemiekin lotutako murrizketen eta Kazakhstanen inbertsio proiektuen ezarpenaren eta haren beharrak asetzeko inbertsio ondasunen erosketaren ondoriozko munduko inflazio handiarekin.
Herrialdeko hiru esportatzaile nagusien artean, Atyrau oblast da liderra, Astana hiriburua bigarren postuan %10,6rekin eta Mendebaldeko Kazakhstan oblast hirugarren postuan %9,2rekin.
Eskualdeko testuinguruan, Atyrau eskualdeak lideratzen du herrialdeko nazioarteko merkataritza, % 25eko kuotarekin (33.800 milioi dolar), ondoren Almaty dator, % 21ekin (27.600 milioi dolar) eta Astana, % 11rekin (14.600 milioi dolar).
Kazakhstango merkataritza-bazkide nagusiak
Serikek esan zuen 2022az geroztik herrialdeko merkataritza-fluxuak pixkanaka aldatu direla, Txinako inportazioak ia Errusiakoekin bat etorriz.
«Errusiari ezarritako zigor paregabeek eragina izan dute. Bere inportazioak % 13 jaitsi ziren 2022ko laugarren hiruhilekoan, eta Txinako inportazioak, berriz, % 54 igo ziren aldi berean. Esportazioei dagokienez, ikusten dugu esportatzaile askok merkatu berriak edo Errusiako lurraldea saihesten duten ibilbide logistiko berriak bilatzen ari direla, eta horrek epe luzerako ondorioak izango dituela», esan zuen.
Iazko amaieran, Italia (13.900 milioi dolar) izan zen Kazakhstango esportazioen buru, eta ondoren Txina (13.200 milioi dolar). Kazakhstango ondasun eta zerbitzuen esportazio helmuga nagusiak Errusia (8.800 milioi dolar), Herbehereak (5.480 milioi dolar) eta Turkia (4.750 milioi dolar) izan ziren.
Serikek gaineratu zuen Kazakhstanek Turkiar Estatuen Erakundearekin merkataritza gehiago egiten hasi zela, eta erakunde horretan sartzen direla Azerbaijan, Kirgizistango Errepublika, Turkia eta Uzbekistan, eta herrialdearen merkataritza-bolumenean % 10etik gorako partaidetza dutela.
EBko herrialdeekin merkataritza ere azken urteotako handiena da eta aurten hazten jarraitzen du. Kazakhstango Kanpo Arazoetarako ministroorde Roman Vasilenkoren arabera, EBk Kazakhstango kanpo merkataritzaren % 30 inguru osatzen du eta merkataritza bolumena 40.000 milioi dolar baino gehiagokoa izango da 2022an.
EBren eta Kazakhstanen arteko lankidetzak 2020ko martxoan indarrean sartuko den lankidetza eta lankidetza akordio hobetu batean oinarritzen da, eta 29 lankidetza arlo hartzen ditu barne, besteak beste, ekonomia, merkataritza eta inbertsioa, hezkuntza eta ikerketa, gizarte zibila eta giza eskubideak.
«Iaz, gure herrialdeak arlo berrietan lankidetzan aritu zen, hala nola lur arraroetako metaletan, hidrogeno berdean, baterietan, garraio eta logistika potentzialaren garapenean eta lehengaien hornidura-kateen dibertsifikazioan», esan zuen Vasylenkok.
Europako bazkideekin egindako industria-proiektu horietako bat Svevind suediar-alemaniar enpresarekin egindako 3.200-4.200 milioi dolarreko akordioa da, Kazakhstan mendebaldean haize- eta eguzki-energia plantak eraikitzeko; akordio horrek 2030etik aurrera 3 milioi tona hidrogeno berde ekoiztea espero da, eta horrek produktu horren EBko eskariaren % 1-5 asetuko du.
Kazakhstanen eta Eurasiako Batasun Ekonomikoko (EAEU) herrialdeen arteko merkataritza 28.300 milioi dolarretara iritsi zen 2022an. Produktuen esportazioak % 24,3 hazi ziren, 97.000 milioi dolarretara iritsiz, eta inportazioak 18.600 milioi dolarretara iritsi ziren.
Errusiak herrialdeko kanpo-merkataritza osoaren % 92,3 hartzen du Eurasiako Ekonomia Batasunean, ondoren Kirgizistan Errepublika – % 4, Bielorrusia – % 3,6 eta Armenia – % -0,1.
Argitaratze data: 2023ko apirilaren 11a